پروژه 24  - دانلود تحقیق و پروژه

پروژه 24 - دانلود تحقیق و پروژه

به فروشگاه ما خوش آمدید.

گزارش کارآموزی مجتمع پتروشیمی اراك،آزمایشگاه GC

گزارش کارآموزی مجتمع پتروشیمی اراك،آزمایشگاه GC
گزارش کارآموزی مجتمع پتروشیمی اراك،آزمایشگاه GC در 96 صفحه ورد قابل ویرایش
دسته: نفت و پتروشیمی
بازدید: 73 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 10400 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 96

قیمت فایل: 9,100 تومان
پس از پرداخت، لینک دانلود فایل برای شما نشان داده می شود.

پرداخت و دانلود

گزارش کارآموزی مجتمع پتروشیمی اراك،آزمایشگاه GC در 96 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب :
فصل اول  : آشنایی كمی با مجتمع پتروشیمی اراك
1-1 تاریخچه و انگیزه احداث    ..................................................................      10   
1-2  اهمیت تولیدات مجتمع    ...................................................................   10
1-3  خوراك  مجتمع             ...................................................................   10
1-4  نیروی انسانی                ....................................................................  11
1-5  مصارف تولیدات مجتمع   ...................................................................   11
1-6  موقعیت جغرافیایی         ....................................................................   11
1-7  واحدهای مجتمع           ....................................................................   12
1-8  دستاوردهای مهم مجتمع  ....................................................................   12
1-9  حفظ محیط زیست         ...................................................................    13
1-10 اسكان و امكانات رفاهی ...................................................................    13
1-11 مجتمع پتروشیمی اراك   ........................................................................    14                                 
فصل دوم : گازكروماتوگرافی
2-1 مقدمه                        ....................................................................    16 
2-2 تاریخچه                    ....................................................................     17
2-3 مزایای كروماتوگرافی     ....................................................................     18  
2-4 اصول دستگاه             .....................................................................      19
2-5 سیستم كروماتوگرافی  ...............................................................          21 
2-5-1 گاز حامل       ....................................................................................      21
2-5-2 كنترل جریان   ...................................................................................      21
2-5-3 اندازه گیری جریان ............................................................................       22
2-5-4 وارد كردن نمونه   .............................................................................       22
2-5-5 ستون               ..............................................................................       24   
2-5-6 آون                 ..............................................................................       27
2-5-7 پیل آشكار ساز    ..............................................................................       28
2-5-8 دما                  ..............................................................................       29
2-5-9 ثبات               ...............................................................................       30 
2-5-10 شناسایی اجزاء یك مخلوط ...........................................................       31
فصل سوم :  انژكتورها
3-1 مقدمه                       ................................................................      33  
3-2 انژكتورهای Split        ...............................................................       35
3-2-1 حجم انژكتور      .............................................................................        36
3-2-2 دمای انژكتور     ..............................................................................        37
3-2-3 لوله تزریق انژكتورهای Split  ......................................................        37
3-3 انژكتورهای Splitless         ....................................................        38 
3-3-1 لوله تزریق انژكتورهای Splitless   ............................................        39
3-3-2 دمای انژكتور و استفاده صحیح از سرنگ تزریق .............................        40
3-4  انژكتورهای On –column  ......................................................       42
3-4-1 چند نكته مهم    ..............................................................................        42
3-4-2 امتیازات روش تزریق On –column .......................................          43
3-5  انژكتورهای مستقیم  ...................................................................         45
3-5-1 تبدیل انژكتورهای ستون های پر شده به انژكتورهای مستقیم .....         45
3-5-2 لوله تزریق انژكتور مستقیم  ................................................    46
3-6 سپتوم انژكتور   ...............................................................................    48
3-7 تمییز كردن انژكتور  ........................................................................    48
فصل چهارم : ستون ها
4-1 مقدمه ای بر مبحث ستون های پرشده  .............................................   51
4-2 نگهدارنده های جامد   ....................................................................    51 
        4-2-1 اثرات سطحی نگهدارنده جامد   ........................................................     53
          4-2-2 اندازه ذرات  ........................................................................................     54
4-3 فاز مایع  .........................................................................................    54
        4-3-1 شرایط فاز مایع   ...............................................................................     54 
          4-3-2 گزینش فاز مایع  ...............................................................................     55
        4-3-3 درصد فاز مایع    ...............................................................................     55
4-4 دمای ستون   ..................................................................................    56
4-5 تهیه جامد پوشانده شده  ................................................................     56
4-6 مقدمه ای بر مبحث ستون های موئین   ...........................................     58
4-7 وارد كردن نمونه  .........................................................................      59
4-8 لوله های سیلیس گداخته  ............................................................       59
4-9 پوشش پلی ایمیدی  ....................................................................       60
4-10 حدود دمایی ستون   .................................................................       61
4-11 فازهای ساكن ستون های موئین  ...............................................       63
4-11-1 انتخاب فاز ساكن   ....................................................................         64
4-11-2 فازهای ساكن معادل (هم ارز)   ................................................         65
فصل پنجم : آشكارسازها
5-1 مقدمه  ......................................................................................      67
5-2 گاز جبرانی  ..............................................................................      67
5-3 حساسیت آشكارساز  ................................................................      68
5-4 گزینش پذیری  .........................................................................      69
5-5 دامنه خطی بودن پاسخ آشكارساز  ............................................      69     
       5-5-1 آشكارساز هدایت حرارتی یا كاتارومتر ............................................       70
       5-5-2 آشكارساز بر پایه یونش       ..........................................................       71
       5-5-3 آشكارساز یونش شعله ای    ..........................................................        71
       5-5-4 آشكارساز یونش سطح مقطعی  .....................................................        72
       5-5-5 آشكارساز یونش آرگون   ...............................................................        72
       5-5-6 آشكارساز یونش هلیم  ...................................................................        73
       5-5-7 آشكارساز یونش قلیایی  ................................................................        73
       5-5-8 آشكارساز یونش نوری   ................................................................        74
       5-5-9 آشكارساز نورسنجی  .....................................................................        74
       5-5-10 آشكارساز هدایت الكترولیتیكی  ..................................................       75
       5-5-11 آشكارساز بر پایه دانسیته گاز  .....................................................       75
       5-5-12 آشكارساز الكترون ربا ..................................................................       76
       5-5-13 آشكارساز پلاسمای امواج میكرو  ................................................      76
       5-5-14 آشكارساز انتگرالی  .......................................................................      77
فصل ششم : عملكرد واحدها
6-1 واحد 2- اتیل هگزانول   ............................................................    85
6-1-1 فرایند تولید 2- اتیل هگزانول  ....................................................     85
6-1-2 عرضه محصولات  .......................................................................     87
6-1-3 اهمیت واحد 2- اتیل هگزانول ...................................................    88
6- 2  واحداتانول آمین ......................................................................   89
6-2-1 فرایند تولید اتانول آمین  ..............................................................    89 
6-2-2 عرضه محصولات  .......................................................................    91
6-2-3 اهمیت واحد اتانول آمین  .............................................................    92
6-3 واحد اتوكسیلات  .......................................................................   92 
6-3-1 فرایند تولید اتوكسیلات  ...............................................................    93
6-3-2 اهمیت واحد اتوكسیلات  ..............................................................    94 
1-1 تاریخچه و انگیزه احداث :
مجتمع پتروشیمی اراك یكی از طرحهای زیر بنائی و مهم می باشد كه درراستای سیاست های كلی توسعه صنایع پتروشیمی و با اهداف تأمین نیاز داخلی كشور و صادرات ایجاد و به بهره برداری رسیده است .
این طرح درسال 1363 به تصویب رسید و پس از طی مراحل طراحی ونصب و ساختمان در سال 1372 فاز اول مجتمع در مدار تولید قرارگرفت . در ادامه كار ، به منظور بهبود مستمر و تولید بیشتر و متنوع تر، واحدهای دیگر مجتمع تكمیل و واحد اتوكسیلات به عنوان آخرین واحد مجتمع در سال 82 راه اندازی و در مدار تولید قرار گرفت .
از سال 79 ، همزمان با تكمیل واحدها ، طرحهای توسعه ای مجتمع نیز با هدف افزایش ظرفیت مجتمع آغاز گردیده است . از سال   1378با تصویب هئیت مدیره و پس از بررسی های دقیق عملكرد مجتمع، شركت در بازار بورس پذیرفته شد و واگذاری سهام آن آغازگردید .
1-2 اهمیت تولیدات مجتمع :
         از مشخصه های استثنایی مجتمع پتروشیمی اراك استفاده از دانش های فنی ، تكنولوژی و فرایندهای پیشرفته می باشد . تولیدات مجتمع بسیار متنوع و عمدتاً گریدهای مختلف را شامل می شوند.  از لحاظ انتخاب خطوط تولید كمتر مجتمعی را می توان یافت كه مانند مجتمع پتروشیمی اراك تركیبی از تولیدات پلیمری وشیمیایی ازرشمند و حتی شاخه خاصی از تولیدات نظیرسموم علف كشها را یكجا داشته باشد . مجتمع پتروشیمی اراك از لحاظ تنوع ، ارزش فراورده ها و نقش حساس آن در تأمین نیاز صنایع مهم كشور كم نظیر می باشد.
1-3 خوراك مجتمع :
خوراك اصلی مجتمع نفتای سبك وسنگین است كه از پالایشگاه های اصفهان و اراك از طریق خط لوله تأمین می شود .خوراك دیگر مجتمع ، گاز طبیعی است كه ازخط لوله سراسری مجاور مجتمع اخذ می گردد . ضمناً حدود6000 تن آمونیاك وحدود 350 میلیون متر مكعب در سال مصرف گاز طبیعی مجتمع می باشد كه از خط سوم سراسری تأمین می گردد .
1-4 نیروی انسانی :
كل نیروی انسانی شاغل در مجتمع بالغ بر 1769 نفر می باشد كه حدود 1213 نفر فنی و 556 نفر ستادی هستند .
بر اساس سیاست كلی دولت جمهوری اسلامی ایران بخشی از كارها به بخش خصوصی واگذار گردید كه در این راستا چندین شركت با بیش از1000 نفر نیرو در بخشهای خدماتی - تعمیراتی و غیره در مجتمع فعالیت دارند .
1-5 مصارف تولیدات مجتمع :
مصارف تولیدات مجتمع بسیار متنوع و دارای طیف گسترده است .در بخش تولیدات شیمیایی كلیه فراورده ها شامل اكسید اتیلن/ اتیلن گلیكل ها - اسید استیك / وینیل استات - دو اتیل هگزانل -بوتانل ها - اتانل آمین ها و اتوكسیلات ها به اضافه سموم علف كش ها كاملاً در كشور منحصر به فرد می باشند و نیاز صنایع مهمی را در كشور تأمین نموده و مازاد آنها به خارج صادر می شود .
در بخش پلیمری نیز فراورده های ارزشمند و استراتژیك انتخاب شده اند كه به عنوان نمونه می توان گریدهای مخصوص تولید سرنگ یك بار مصرف – كیسه سرم – بدنه باتری – گونی آرد – الیاف و همچنین مواد اولیه ساخت بشكه های بزرگ به روش دورانی و نیزگرید مخصوص تولید لوله های آب - فاضلاب و گاز و لاستیك پی بی آر را نام برد .
اولویت مصرف فراورده های مجتمع  برای تأمین نیاز صنایع داخل كشور است در این ارتباط تولیدات مجتمع سهم به سزایی در تأمین نیاز صنایع پایین دستی دارد به نحوی كه نیاز بالغ بر 5000 واحد پایین دستی را تأمین می نماید .
1-6 موقعیت جغرافیایی :
مجتمع پتروشیمی اراك در جوار پالایشگاه اراك در كیلومتر 22 جاده اراك – بروجرد در زمینی به وسعت 523 هكتار قراردارد .
1-7 واحدهای مجتمع :
الف : واحدهای فرایندی :
واحدهای فرایندی مجتمع شامل 19 واحد است كه در نمودار منعكس می باشد .
ب : واحدهای سرویس های جانبی :
آب بدون املاح : ظرفیت 450 متر مكعب در ساعت
واحد تولید بخار : 500 تن در سال
واحد نیروگاه : ظرفیت كل تولید ( در شرایط جغرافیایی محل ) 125 مگاوات
برجهای خنك كننده :  شامل 7 برج
واحد هوای فشرده یا هوای ابزار دقیق :  5 كمپرسور هر كدام 26000 نرمال متر مكعب در ساعت به ظرفیت كل :  130000 نرمال متر مكعب .
واحد تفكیك نیتروژن و اكسیژن از هوا به ظرفیت : اكسیژن 14500  نرمال مترمكعب و نیتروژن 6000 نرمال متر مكعب در ساعت .
ج : واحدهای عمومی ( آفسایت ) شامل :
مخازن مواد شیمیایی ، سیستم بازیافت كاندنس ها ، سیستم آب خام ، سیستم گاز ، سیستم سوخت مایع ، مخازن خوراك ، مخازن محصولات مایع ، سیستم آتش نشانی ، مخازن گاز هیدروژن ، سیستم مشعل مجتمع ، واحدتصفیه پساب صنعتی ، سیستم توزیع شبكه برق ، شبكه مخابرات ، اتصالات بین واحدها و سیستم جمع آوری و دفع آبهای زاید .
1-8 دستاوردهای مهم مجتمع :
دارنده گواهینامه مدیریت كیفیت (2000 ) 9001 ISO
دارنده گواهینامه مدیریت زیست محیطی14001 ISO  
دارنده گواهینامه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی18001 OHSAS
دارنده جایزه تندیس طلایی بین المللی كیفیت محصول سال 2000
دارنده جایزه كیفیت و مدیریت بازاریابی از شركت GQM  سال 2001
دارنده عنوان صنعت سبز نمونه كشور در سال  1378
اخذ دو رتبه سوم تحقیقات از جشنواره بین المللی خوارزمی به خاطر اجرای طرح جایگزینی حلال بنزن با تولوئن در واحد P.B.R  و تولید كلرواستیل كلراید به روش مستقیم .
پذیرفته شدن در بازار بورس به عنوان اولین مجتمع در سطح صنایع پتروشیمی ایران  .
دومین شركت برجسته از لحاظ نوآوری درسطح وزارت نفت در سال 1381.
1-9 حفظ محیط زیست :
در طراحی مجتمع بالاترین استانداردها و معیارها جهت حفظ محیط زیست منظور شده است .
به نحوی كه تقریباً هیچ نوع مواد مضر به طبیعت تخلیه نمی شود . نمونه بارز اقدامات انجام شده جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست ، وجود واحد بسیار مجهز پساب ها ودفع مواد زائد در مجتمع  است. در این واحد با به كارگیری تكنولوژی پیشرفته كلیه آبهای آلوده به مواد شیمیایی و روغنی وپسابهای بهداشتی و غیره تصفیه می گردد . این واحد قادر است ماهیانه بالغ بر 250000 متر مكعب آب را تصفیه نموده و به عنوان آب جبرانی به سیستم آب خنك كننده مجتمع تزریق نماید . ضمناً كلیه مواد دور ریز جامد و مایع نیز در كوره زباله سوز سوزانده شده و دفع می شوند . ایجاد فضای سبز به اندازه كافی از اقدامات دیگر مجتمع در جهت حفظ محیط زیست می باشد .
1-10 اسكان و امكانات رفاهی :
شركت پتروشیمی اراك به منظورتأمین مسكن مورد نیاز كاركنان ، به موازات احداث مجتمع طرح عظیم خانه سازی را در شهر اراك اجرا نموده است.
پروژه خانه سازی شهر مهاجران شامل  1521 واحد ویلایی و984 واحد آپارتمانی است كه در زمینی به مساحت 150 هكتار در مجاورت مجتمع اجرا گردید و هم اكنون مورد استفاده كاركنان و خانواده آنها می باشد .
كلیه امكانات رفاهی و فرهنگی نظیر مهمانسرا ، بازار ، مدرسه ، دبیرستان ، درمانگاه ، تأسیسات تفریحی ،  ورزشی و سایر تأسیسات شهری در این شهر تأسیس شده است كه نمونه بارز عمران و آبادی ناشی از اجرای طرحهای زیر بنایی در منطقه است .ضمناً 2 مجتمع آپارتمانی كلاٌ شامل 224 واحد به اضافه چند واحد ویلایی در شهر اراك متعلق به شركت است كه همگی مورد استفاده كاركنان مجتمع می باشند .
1-11 مجتمع پتروشیمی اراك :
مجتمع پتروشیمی  اراك یكی از بزرگترین مجتمع های پتروشیمی در سطح خاورمیانه می باشد كه در طراحی وساخت آن از پیشرفته ترین تكنولوژی های روز و بالاترین استاندارد های فنی و ایمنی استفاده شده است .
3-5-2 لوله تزریق انژكتورمستقیم :
         نوع لوله تزریق در انژكتورهای مستقیم ، همانند سایر انژكتورها از اهمیت  فراوانی برخورداربوده و تأثیر بسزایی بر روی نتایج آزمایش و كیفیت كروماتوگرام دارد . به كمك یك سرنگ ، نمونه مستقیماً به درون لوله تزریق منتقل شده و پس از تبخیر شدن به  همراه جریان گازحامل وارد ستون می گردد . سرعت جریان گازحامل برای ستون های megabore  درحدود ml/min10-4 تنظیم می شود . برای شستشوی كامل درون لوله تزریق ، زمانی بین sec100-10  مورد نیاز است . مقدار دقیق زمان شستشو به سرعت جریان گاز حامل و حجم لوله تزریق بستگی دارد . چند نوع لوله تزریق برای انژكتورهای مستقیم وجود دارد . چنان چه لوله تزریق دارای شكل یكنواخت و لوله مانند باشد . دنباله دار شدن پیك حلال و پیك های اجزاء زود جوش و فرار نمونه قابل انتظار خواهد بود . در این انژكتورها ، نمونه تزریق شده به سادگی تبخیر شده وكل حجم لوله تزریق را اشغال می كند . احتمال پس زنی بخار حلال در چنین شرایطی افزایش می یابد ، زیرا بخشی ازحلال كه به قسمت های فوقانی لوله تزریق نفوذ نموده است . به راحتی پس زده خواهدشد . بخار پس زده شده ، توسط جریان گاز حامل به تدریج  و به مرور زمان وارد ستون شده و پیك مربوط به آن ( پیك حلال ) به شكل نامتقارن و دنباله دار ظاهر می گردد . مهمترین عواملی كه سبب پس زنی بخارات حلال و یا نمونه می شوند ، عبارتند از : حلال زود جوش ، فراریت اجزاء نمونه ، سرعت كم گازحامل و دمای بالای انژكتور . در صورت بروز پدیده پس زنی ، بخار اجزاء دیر جوش نمونه برروی سطوح سردتر انژكتور ، مانند سپتوم و مسیرهای  ورود گاز حامل ، متراكم شده و مایع می گردد . مایعات حاصل از میعان بخار گونه های دیرجوش ، از یك طرف آنالیز نشده و در واقع هدر می روند و از طرف دیگر موجب آلودگی انژكتور و در نتیجه ایجاد مشكل در آنالیز نمونه های بعدی خواهند شد . استفاده از یك لوله تزریق از نوع direct flash vaporization مشكل پس زنی نمونه را تا حدود زیادی حل نموده و سبب بهبود شكل  ظاهری پیك ها خواهد شد . 
ویژگی های خاص لوله تزریق direct flash vaporization وجودیك حباب چندسانتیمتری در ابتدای آن است . ستون megabore  از انتهای لوله تزریق واردشده  و در محل خروجی حباب محكم و تثبیت می شود ؛ به صورتی كه امكان نشت گاز از محل اتصال وجود نداشته باشد . خروجی انتهای حباب ، شكل مخروطی دارد و چون پوشش پلی ایمیدی ستون هم قدری انعطاف پذیر می باشد ، با اندكی فشار ، ستون  و لوله تزریق با هم جفت شده و احتمال هرگونه نشت گاز از بین خواهد رفت .
( ستون نباید به داخل حباب وارد شود ) نمونه به كمك یك سرنگ  در درون حباب تزریق شده و پس از تبخیرشدن از دهانه خروجی حباب عبوركرده و به ستون منتقل می شود . چون دهانه ورودی حباب توسط سوزن سرنگ مسدود شده است ، پس زنی بخارات حلال و یا نمونه امكانپذیر نمی باشد . برای این كه احتمال پس زنی به حداقل برسد ، بعد از تزریق نمونه سوزن سرنگ باید برای مدتی( یك ثانیه به ازای هر میكرولیتر نمونه ) در انژكتور باقی بماند . تزریق بیش از 95% از نمونه ها به انژكتور دارای لوله تزریق direct flash vaporization ممكن بوده و حجم های تا 8 را هم می توان  به كمك این لوله تزریق آنالیز نمود .
درون حباب لوله تزریق را می توان توسط پشم شیشه سیلانه شده مخصوص پركرد ( استفاده از پشم شیشه معمولی مجاز نیست ) پشم شیشه در درون حباب به عنوان یك تله عمل نموده و مواد غیر فرار همراه نمونه را جذب می كند . فشردگی زیاد و تراكم  بیش از حد پشم  شیشه ، موجب پهن شدن عرض پیك ها ، به ویژه پیك های گونه های فرار نمونه ، خواهد شد .
نوع دیگری از لوله های تزریق كه در انژكتورهای مستقیم  كاربرد دارد ، لوله تزریق  hot on-column  است . این لوله تزریق دارای حباب نیست . در قسمت فوقانی لوله ، یك  روزنه كوچك وجود دارد كه نمونه توسط سرنگ و از طریق این روزنه به درون ستون منتقل می شود . یك سوزن استاندارد با شماره 26  به راحتی درون یك ستون با قطر داخلی mm0.53 را پر می سازد . به  این صورت و بدون هیچ واسطه ای نمونه از سرنگ به ستون تزریق می گردد . لوله تزریق hot on-column ازخنك كننده ثانویه استفاده نمی كند و بنابراین در اغلب اوقات پیك های كروماتوگرام (پیك حلال و سایر اجزاء فرار نمونه)  پهن و تغییرشكل یافته خواهند شد . بیشترین حجم نمونه كه توسط لوله تزریق hot on-column قابل تزریق است ، برابر با 0.5 می باشد . امتیاز عمده لوله تزریق hot on-column در این است كه  احتمال تخریب  و یا تجزیه حرارتی نمونه را به حداقل می رساند . به ویژه اگر دمای انژكتور خیلی بالا  نباشد .
اگر انژكتور سیستم GC از نوع انژكتورهای مستقیم بوده و از یك لوله تزریق hot on-column استفاده می كند ، توصیه می شود كه یك پیش ستون بر روی سیستم نصب گردد . در نبود پیش ستون ، سوزن سرنگ در زمان تزریق با فاز ساكن درون ستون تماس پیدا نموده و باعث فاز زدایی بخشی از ستون خواهد شد . به علاوه ، پیش ستون همواره مقداری از مواد غیر فرار و نیمه فرار نمونه راجذب كرده و از انتقال آنها به درون ستون اصلی ممانعت می كند . اساسی ترین مشكلی كه انژكتورهایon - column با آن روبروهستند ، آلوده شدن ستون آنها توسط مواد غیر فرار و نیمه فرار همراه  نمونه  است .
3-6   سپتوم انژكتور :
  چرا سپتوم ؟
مرسوم ترین روش برای ورود نمونه به انژكتورهای تبخیركننده ، تزریق آن توسط یك سرنگ و از میان یك لاستیك غشایی به نام سپتوم است . هدف از انتخاب و كاربرد سپتوم ، ممانعت و جلوگیری از نشت گاز حامل و بخارات نمونه به خارج از سیستم می باشد . با نشت گاز حامل و یا بخار نمونه ، زمان های بازداری اجزاء نمونه تغییركرده و در نتایج آنالیز خطا به وجود می آید . تماس اكسیژن محیط با فاز ساكن درون ستون ( به ویژه دردمای بالا ) موجب آسیب دیدگی و اكسیداسیون فاز ساكن می شود.  جنس سپتوم انژكتور به صورتی است كه خاصیت كشسانی و انعطاف پذیری دارد و بنابراین پس از خروج سوزن سرنگ از انژكتور ، سپتوم به حالت اولیه برگشته و روزنه ایجاد شده توسط سرنگ مسدود می گردد . به این ترتیب از نفوذ اكسیژن به درون انژكتور جلوگیری می شود .
عمر مفید سپتوم محدود است . به مرور زمان ، سپتوم مستهلك شده و باید تعویض گردد . عمر مفید سپتوم به عواملی همچون نوع سوزن سرنگ تزریق ، جنس سپتوم ، تعداد دفعات تزریق و مهارت و دقت كار بستگی دارد . استفاده از یك سوزن ناصاف و پلیسه دار باعث می شودكه پس از هر تزریق،  تكه ای  از سپتوم جدا شده و یك حفره خالی كوچك  در درون  سپتوم ایجاد شود . كاربران دقیق ، سعی می كنند كه تمام تزریق را از یك نقطه معین سپتوم انجام دهند ، تا از سوراخ شدن تمام سطح آن جلوگیری نمایند . در زمان تزریق نمونه ، سوزن تزریق تنها قادر به مسدود كردن یك روزنه سپتوم است . حال چنان چه روزنه های دیگری هم درسپتوم موجود باشند ، امكان نشت گاز از میان آن وجود دارد .
3-7 تمیزكردن انژكتور :
         با تزریق هر نمونه ای ، مقداری از مواد آلاینده همراه نمونه در انژكتور بر جای خواهند ماند . انژكتور دروازه ورود به سیستم GC  می باشد و آلودگی آن ، باعث آلوده شدن سایر بخش های سیستم از قبیل لوله تزریق ، ستون و آشكارساز می گردد . به همین دلیل بعد از مدتی استفاده ، سطح داخلی  بدنه انژكتور را باید تمیزكرده و شستشو داد . پس ازتزریق نمونه و تبخیر شدن آن ، بخشی از بخار نمونه سر ریز شده و از لوله تزریق خارج می گردد . بخار خارج شده  در تماس با سطوح خنك تر انژكتور ، متراكم گردیده و باعث آلودگی سطح محفظه انژكتور می شود .
برای تمیز كردن انژكتور ،  دمای آن را تا دمای محیط كاهش داده  و پس از جدا كردن ستون ، لوله تزریق و متعلقات آنرا از انژكتور خارج نمایید . در درون آون ، یك بشر شیشه ای را در زیر انژكتور قرار دهید . حدود mlit20 از متانل را به تدریج در درون محفظه انژكتور بریزید . در زمان ریختن متانل درون انژكتور را به كمك یك برس لوله شوی   كوچك شستشو دهید . عمل  شستشوی انژكتور را با mlit10 دیگر از متانل كامل كنید . مطمئن شوید كه از تارهای برس و یا اجسام خارجی دیگر در انژكتور باقی نمانده باشد . پس از تبخیر كامل متانل ، قطعات انژكتور را نصب كرده و سیستم را در شرایط  آنالیز قرار بدهید .
اگرآلودگی انژكتور خیلی شدید باشد . ممكن است مسیرهای ورودی وخروجی انژكتور ( ورودی گاز حامل و خروجی دررو ) هم آلوده شده باشند . در صورتی كه پس از چند بار شستشو ، آلودگی انژكتور برطرف  نشود ، مسیر ورودی گازحامل را هم با متانل شستشو دهید . آلودگی مسیر ورودی گاز حامل  زمانی اتفاق می افتد كه :
1- حجم  تزریق ، زیادتر از ظرفیت انژكتور باشد .
2- غلظت موادغیر فرار وآلاینده درنمونه زیاد باشد .
3- حجم لوله تزریق انژكتوركوچك باشد.

گزارش کارآموزی مجتمع پتروشیمی اراك،آزمایشگاه GC در 96 صفحه ورد قابل ویرایش



فهرست مطالب :
فصل اول  : آشنایی كمی با مجتمع پتروشیمی اراك
1-1 تاریخچه و انگیزه احداث    ..................................................................      10   
1-2  اهمیت تولیدات مجتمع    ...................................................................   10
1-3  خوراك  مجتمع             ...................................................................   10
1-4  نیروی انسانی                ....................................................................  11
1-5  مصارف تولیدات مجتمع   ...................................................................   11
1-6  موقعیت جغرافیایی         ....................................................................   11
1-7  واحدهای مجتمع           ....................................................................   12
1-8  دستاوردهای مهم مجتمع  ....................................................................   12
1-9  حفظ محیط زیست         ...................................................................    13
1-10 اسكان و امكانات رفاهی ...................................................................    13
1-11 مجتمع پتروشیمی اراك   ........................................................................    14                                 
فصل دوم : گازكروماتوگرافی
2-1 مقدمه                        ....................................................................    16 
2-2 تاریخچه                    ....................................................................     17
2-3 مزایای كروماتوگرافی     ....................................................................     18  
2-4 اصول دستگاه             .....................................................................      19
2-5 سیستم كروماتوگرافی  ...............................................................          21 
2-5-1 گاز حامل       ....................................................................................      21
2-5-2 كنترل جریان   ...................................................................................      21
2-5-3 اندازه گیری جریان ............................................................................       22
2-5-4 وارد كردن نمونه   .............................................................................       22
2-5-5 ستون               ..............................................................................       24   
2-5-6 آون                 ..............................................................................       27
2-5-7 پیل آشكار ساز    ..............................................................................       28
2-5-8 دما                  ..............................................................................       29
2-5-9 ثبات               ...............................................................................       30 
2-5-10 شناسایی اجزاء یك مخلوط ...........................................................       31
فصل سوم :  انژكتورها
3-1 مقدمه                       ................................................................      33  
3-2 انژكتورهای Split        ...............................................................       35
3-2-1 حجم انژكتور      .............................................................................        36
3-2-2 دمای انژكتور     ..............................................................................        37
3-2-3 لوله تزریق انژكتورهای Split  ......................................................        37
3-3 انژكتورهای Splitless         ....................................................        38 
3-3-1 لوله تزریق انژكتورهای Splitless   ............................................        39
3-3-2 دمای انژكتور و استفاده صحیح از سرنگ تزریق .............................        40
3-4  انژكتورهای On –column  ......................................................       42
3-4-1 چند نكته مهم    ..............................................................................        42
3-4-2 امتیازات روش تزریق On –column .......................................          43
3-5  انژكتورهای مستقیم  ...................................................................         45
3-5-1 تبدیل انژكتورهای ستون های پر شده به انژكتورهای مستقیم .....         45
3-5-2 لوله تزریق انژكتور مستقیم  ................................................    46
3-6 سپتوم انژكتور   ...............................................................................    48
3-7 تمییز كردن انژكتور  ........................................................................    48
فصل چهارم : ستون ها
4-1 مقدمه ای بر مبحث ستون های پرشده  .............................................   51
4-2 نگهدارنده های جامد   ....................................................................    51 
        4-2-1 اثرات سطحی نگهدارنده جامد   ........................................................     53
          4-2-2 اندازه ذرات  ........................................................................................     54
4-3 فاز مایع  .........................................................................................    54
        4-3-1 شرایط فاز مایع   ...............................................................................     54 
          4-3-2 گزینش فاز مایع  ...............................................................................     55
        4-3-3 درصد فاز مایع    ...............................................................................     55
4-4 دمای ستون   ..................................................................................    56
4-5 تهیه جامد پوشانده شده  ................................................................     56
4-6 مقدمه ای بر مبحث ستون های موئین   ...........................................     58
4-7 وارد كردن نمونه  .........................................................................      59
4-8 لوله های سیلیس گداخته  ............................................................       59
4-9 پوشش پلی ایمیدی  ....................................................................       60
4-10 حدود دمایی ستون   .................................................................       61
4-11 فازهای ساكن ستون های موئین  ...............................................       63
4-11-1 انتخاب فاز ساكن   ....................................................................         64
4-11-2 فازهای ساكن معادل (هم ارز)   ................................................         65
فصل پنجم : آشكارسازها
5-1 مقدمه  ......................................................................................      67
5-2 گاز جبرانی  ..............................................................................      67
5-3 حساسیت آشكارساز  ................................................................      68
5-4 گزینش پذیری  .........................................................................      69
5-5 دامنه خطی بودن پاسخ آشكارساز  ............................................      69     
       5-5-1 آشكارساز هدایت حرارتی یا كاتارومتر ............................................       70
       5-5-2 آشكارساز بر پایه یونش       ..........................................................       71
       5-5-3 آشكارساز یونش شعله ای    ..........................................................        71
       5-5-4 آشكارساز یونش سطح مقطعی  .....................................................        72
       5-5-5 آشكارساز یونش آرگون   ...............................................................        72
       5-5-6 آشكارساز یونش هلیم  ...................................................................        73
       5-5-7 آشكارساز یونش قلیایی  ................................................................        73
       5-5-8 آشكارساز یونش نوری   ................................................................        74
       5-5-9 آشكارساز نورسنجی  .....................................................................        74
       5-5-10 آشكارساز هدایت الكترولیتیكی  ..................................................       75
       5-5-11 آشكارساز بر پایه دانسیته گاز  .....................................................       75
       5-5-12 آشكارساز الكترون ربا ..................................................................       76
       5-5-13 آشكارساز پلاسمای امواج میكرو  ................................................      76
       5-5-14 آشكارساز انتگرالی  .......................................................................      77
فصل ششم : عملكرد واحدها
6-1 واحد 2- اتیل هگزانول   ............................................................    85
6-1-1 فرایند تولید 2- اتیل هگزانول  ....................................................     85
6-1-2 عرضه محصولات  .......................................................................     87
6-1-3 اهمیت واحد 2- اتیل هگزانول ...................................................    88
6- 2  واحداتانول آمین ......................................................................   89
6-2-1 فرایند تولید اتانول آمین  ..............................................................    89 
6-2-2 عرضه محصولات  .......................................................................    91
6-2-3 اهمیت واحد اتانول آمین  .............................................................    92
6-3 واحد اتوكسیلات  .......................................................................   92 
6-3-1 فرایند تولید اتوكسیلات  ...............................................................    93
6-3-2 اهمیت واحد اتوكسیلات  ..............................................................    94 





1-1 تاریخچه و انگیزه احداث :
مجتمع پتروشیمی اراك یكی از طرحهای زیر بنائی و مهم می باشد كه درراستای سیاست های كلی توسعه صنایع پتروشیمی و با اهداف تأمین نیاز داخلی كشور و صادرات ایجاد و به بهره برداری رسیده است .
این طرح درسال 1363 به تصویب رسید و پس از طی مراحل طراحی ونصب و ساختمان در سال 1372 فاز اول مجتمع در مدار تولید قرارگرفت . در ادامه كار ، به منظور بهبود مستمر و تولید بیشتر و متنوع تر، واحدهای دیگر مجتمع تكمیل و واحد اتوكسیلات به عنوان آخرین واحد مجتمع در سال 82 راه اندازی و در مدار تولید قرار گرفت .
از سال 79 ، همزمان با تكمیل واحدها ، طرحهای توسعه ای مجتمع نیز با هدف افزایش ظرفیت مجتمع آغاز گردیده است . از سال   1378با تصویب هئیت مدیره و پس از بررسی های دقیق عملكرد مجتمع، شركت در بازار بورس پذیرفته شد و واگذاری سهام آن آغازگردید .
1-2 اهمیت تولیدات مجتمع :
         از مشخصه های استثنایی مجتمع پتروشیمی اراك استفاده از دانش های فنی ، تكنولوژی و فرایندهای پیشرفته می باشد . تولیدات مجتمع بسیار متنوع و عمدتاً گریدهای مختلف را شامل می شوند.  از لحاظ انتخاب خطوط تولید كمتر مجتمعی را می توان یافت كه مانند مجتمع پتروشیمی اراك تركیبی از تولیدات پلیمری وشیمیایی ازرشمند و حتی شاخه خاصی از تولیدات نظیرسموم علف كشها را یكجا داشته باشد . مجتمع پتروشیمی اراك از لحاظ تنوع ، ارزش فراورده ها و نقش حساس آن در تأمین نیاز صنایع مهم كشور كم نظیر می باشد.
1-3 خوراك مجتمع :
خوراك اصلی مجتمع نفتای سبك وسنگین است كه از پالایشگاه های اصفهان و اراك از طریق خط لوله تأمین می شود .خوراك دیگر مجتمع ، گاز طبیعی است كه ازخط لوله سراسری مجاور مجتمع اخذ می گردد . ضمناً حدود6000 تن آمونیاك وحدود 350 میلیون متر مكعب در سال مصرف گاز طبیعی مجتمع می باشد كه از خط سوم سراسری تأمین می گردد .

1-4 نیروی انسانی :
كل نیروی انسانی شاغل در مجتمع بالغ بر 1769 نفر می باشد كه حدود 1213 نفر فنی و 556 نفر ستادی هستند .
بر اساس سیاست كلی دولت جمهوری اسلامی ایران بخشی از كارها به بخش خصوصی واگذار گردید كه در این راستا چندین شركت با بیش از1000 نفر نیرو در بخشهای خدماتی - تعمیراتی و غیره در مجتمع فعالیت دارند .
1-5 مصارف تولیدات مجتمع :
مصارف تولیدات مجتمع بسیار متنوع و دارای طیف گسترده است .در بخش تولیدات شیمیایی كلیه فراورده ها شامل اكسید اتیلن/ اتیلن گلیكل ها - اسید استیك / وینیل استات - دو اتیل هگزانل -بوتانل ها - اتانل آمین ها و اتوكسیلات ها به اضافه سموم علف كش ها كاملاً در كشور منحصر به فرد می باشند و نیاز صنایع مهمی را در كشور تأمین نموده و مازاد آنها به خارج صادر می شود .
در بخش پلیمری نیز فراورده های ارزشمند و استراتژیك انتخاب شده اند كه به عنوان نمونه می توان گریدهای مخصوص تولید سرنگ یك بار مصرف – كیسه سرم – بدنه باتری – گونی آرد – الیاف و همچنین مواد اولیه ساخت بشكه های بزرگ به روش دورانی و نیزگرید مخصوص تولید لوله های آب - فاضلاب و گاز و لاستیك پی بی آر را نام برد .
اولویت مصرف فراورده های مجتمع  برای تأمین نیاز صنایع داخل كشور است در این ارتباط تولیدات مجتمع سهم به سزایی در تأمین نیاز صنایع پایین دستی دارد به نحوی كه نیاز بالغ بر 5000 واحد پایین دستی را تأمین می نماید .
1-6 موقعیت جغرافیایی :
مجتمع پتروشیمی اراك در جوار پالایشگاه اراك در كیلومتر 22 جاده اراك – بروجرد در زمینی به وسعت 523 هكتار قراردارد .



1-7 واحدهای مجتمع :
الف : واحدهای فرایندی :
واحدهای فرایندی مجتمع شامل 19 واحد است كه در نمودار منعكس می باشد .
ب : واحدهای سرویس های جانبی :
آب بدون املاح : ظرفیت 450 متر مكعب در ساعت
واحد تولید بخار : 500 تن در سال
واحد نیروگاه : ظرفیت كل تولید ( در شرایط جغرافیایی محل ) 125 مگاوات
برجهای خنك كننده :  شامل 7 برج
واحد هوای فشرده یا هوای ابزار دقیق :  5 كمپرسور هر كدام 26000 نرمال متر مكعب در ساعت به ظرفیت كل :  130000 نرمال متر مكعب .
واحد تفكیك نیتروژن و اكسیژن از هوا به ظرفیت : اكسیژن 14500  نرمال مترمكعب و نیتروژن 6000 نرمال متر مكعب در ساعت .
ج : واحدهای عمومی ( آفسایت ) شامل :
مخازن مواد شیمیایی ، سیستم بازیافت كاندنس ها ، سیستم آب خام ، سیستم گاز ، سیستم سوخت مایع ، مخازن خوراك ، مخازن محصولات مایع ، سیستم آتش نشانی ، مخازن گاز هیدروژن ، سیستم مشعل مجتمع ، واحدتصفیه پساب صنعتی ، سیستم توزیع شبكه برق ، شبكه مخابرات ، اتصالات بین واحدها و سیستم جمع آوری و دفع آبهای زاید .
1-8 دستاوردهای مهم مجتمع :
دارنده گواهینامه مدیریت كیفیت (2000 ) 9001 ISO
دارنده گواهینامه مدیریت زیست محیطی14001 ISO  
دارنده گواهینامه سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی18001 OHSAS
دارنده جایزه تندیس طلایی بین المللی كیفیت محصول سال 2000
دارنده جایزه كیفیت و مدیریت بازاریابی از شركت GQM  سال 2001
دارنده عنوان صنعت سبز نمونه كشور در سال  1378
اخذ دو رتبه سوم تحقیقات از جشنواره بین المللی خوارزمی به خاطر اجرای طرح جایگزینی حلال بنزن با تولوئن در واحد P.B.R  و تولید كلرواستیل كلراید به روش مستقیم .
پذیرفته شدن در بازار بورس به عنوان اولین مجتمع در سطح صنایع پتروشیمی ایران  .
دومین شركت برجسته از لحاظ نوآوری درسطح وزارت نفت در سال 1381.
1-9 حفظ محیط زیست :
در طراحی مجتمع بالاترین استانداردها و معیارها جهت حفظ محیط زیست منظور شده است .
به نحوی كه تقریباً هیچ نوع مواد مضر به طبیعت تخلیه نمی شود . نمونه بارز اقدامات انجام شده جهت جلوگیری از آلودگی محیط زیست ، وجود واحد بسیار مجهز پساب ها ودفع مواد زائد در مجتمع  است. در این واحد با به كارگیری تكنولوژی پیشرفته كلیه آبهای آلوده به مواد شیمیایی و روغنی وپسابهای بهداشتی و غیره تصفیه می گردد . این واحد قادر است ماهیانه بالغ بر 250000 متر مكعب آب را تصفیه نموده و به عنوان آب جبرانی به سیستم آب خنك كننده مجتمع تزریق نماید . ضمناً كلیه مواد دور ریز جامد و مایع نیز در كوره زباله سوز سوزانده شده و دفع می شوند . ایجاد فضای سبز به اندازه كافی از اقدامات دیگر مجتمع در جهت حفظ محیط زیست می باشد .
1-10 اسكان و امكانات رفاهی :
شركت پتروشیمی اراك به منظورتأمین مسكن مورد نیاز كاركنان ، به موازات احداث مجتمع طرح عظیم خانه سازی را در شهر اراك اجرا نموده است.
پروژه خانه سازی شهر مهاجران شامل  1521 واحد ویلایی و984 واحد آپارتمانی است كه در زمینی به مساحت 150 هكتار در مجاورت مجتمع اجرا گردید و هم اكنون مورد استفاده كاركنان و خانواده آنها می باشد .
كلیه امكانات رفاهی و فرهنگی نظیر مهمانسرا ، بازار ، مدرسه ، دبیرستان ، درمانگاه ، تأسیسات تفریحی ،  ورزشی و سایر تأسیسات شهری در این شهر تأسیس شده است كه نمونه بارز عمران و آبادی ناشی از اجرای طرحهای زیر بنایی در منطقه است .ضمناً 2 مجتمع آپارتمانی كلاٌ شامل 224 واحد به اضافه چند واحد ویلایی در شهر اراك متعلق به شركت است كه همگی مورد استفاده كاركنان مجتمع می باشند .


1-11 مجتمع پتروشیمی اراك :
مجتمع پتروشیمی  اراك یكی از بزرگترین مجتمع های پتروشیمی در سطح خاورمیانه می باشد كه در طراحی وساخت آن از پیشرفته ترین تكنولوژی های روز و بالاترین استاندارد های فنی و ایمنی استفاده شده است .
3-5-2 لوله تزریق انژكتورمستقیم :
         نوع لوله تزریق در انژكتورهای مستقیم ، همانند سایر انژكتورها از اهمیت  فراوانی برخورداربوده و تأثیر بسزایی بر روی نتایج آزمایش و كیفیت كروماتوگرام دارد . به كمك یك سرنگ ، نمونه مستقیماً به درون لوله تزریق منتقل شده و پس از تبخیر شدن به  همراه جریان گازحامل وارد ستون می گردد . سرعت جریان گازحامل برای ستون های megabore  درحدود ml/min10-4 تنظیم می شود . برای شستشوی كامل درون لوله تزریق ، زمانی بین sec100-10  مورد نیاز است . مقدار دقیق زمان شستشو به سرعت جریان گاز حامل و حجم لوله تزریق بستگی دارد . چند نوع لوله تزریق برای انژكتورهای مستقیم وجود دارد . چنان چه لوله تزریق دارای شكل یكنواخت و لوله مانند باشد . دنباله دار شدن پیك حلال و پیك های اجزاء زود جوش و فرار نمونه قابل انتظار خواهد بود . در این انژكتورها ، نمونه تزریق شده به سادگی تبخیر شده وكل حجم لوله تزریق را اشغال می كند . احتمال پس زنی بخار حلال در چنین شرایطی افزایش می یابد ، زیرا بخشی ازحلال كه به قسمت های فوقانی لوله تزریق نفوذ نموده است . به راحتی پس زده خواهدشد . بخار پس زده شده ، توسط جریان گاز حامل به تدریج  و به مرور زمان وارد ستون شده و پیك مربوط به آن ( پیك حلال ) به شكل نامتقارن و دنباله دار ظاهر می گردد . مهمترین عواملی كه سبب پس زنی بخارات حلال و یا نمونه می شوند ، عبارتند از : حلال زود جوش ، فراریت اجزاء نمونه ، سرعت كم گازحامل و دمای بالای انژكتور . در صورت بروز پدیده پس زنی ، بخار اجزاء دیر جوش نمونه برروی سطوح سردتر انژكتور ، مانند سپتوم و مسیرهای  ورود گاز حامل ، متراكم شده و مایع می گردد . مایعات حاصل از میعان بخار گونه های دیرجوش ، از یك طرف آنالیز نشده و در واقع هدر می روند و از طرف دیگر موجب آلودگی انژكتور و در نتیجه ایجاد مشكل در آنالیز نمونه های بعدی خواهند شد . استفاده از یك لوله تزریق از نوع direct flash vaporization مشكل پس زنی نمونه را تا حدود زیادی حل نموده و سبب بهبود شكل  ظاهری پیك ها خواهد شد . 
ویژگی های خاص لوله تزریق direct flash vaporization وجودیك حباب چندسانتیمتری در ابتدای آن است . ستون megabore  از انتهای لوله تزریق واردشده  و در محل خروجی حباب محكم و تثبیت می شود ؛ به صورتی كه امكان نشت گاز از محل اتصال وجود نداشته باشد . خروجی انتهای حباب ، شكل مخروطی دارد و چون پوشش پلی ایمیدی ستون هم قدری انعطاف پذیر می باشد ، با اندكی فشار ، ستون  و لوله تزریق با هم جفت شده و احتمال هرگونه نشت گاز از بین خواهد رفت .
( ستون نباید به داخل حباب وارد شود ) نمونه به كمك یك سرنگ  در درون حباب تزریق شده و پس از تبخیرشدن از دهانه خروجی حباب عبوركرده و به ستون منتقل می شود . چون دهانه ورودی حباب توسط سوزن سرنگ مسدود شده است ، پس زنی بخارات حلال و یا نمونه امكانپذیر نمی باشد . برای این كه احتمال پس زنی به حداقل برسد ، بعد از تزریق نمونه سوزن سرنگ باید برای مدتی( یك ثانیه به ازای هر میكرولیتر نمونه ) در انژكتور باقی بماند . تزریق بیش از 95% از نمونه ها به انژكتور دارای لوله تزریق direct flash vaporization ممكن بوده و حجم های تا 8 را هم می توان  به كمك این لوله تزریق آنالیز نمود .
درون حباب لوله تزریق را می توان توسط پشم شیشه سیلانه شده مخصوص پركرد ( استفاده از پشم شیشه معمولی مجاز نیست ) پشم شیشه در درون حباب به عنوان یك تله عمل نموده و مواد غیر فرار همراه نمونه را جذب می كند . فشردگی زیاد و تراكم  بیش از حد پشم  شیشه ، موجب پهن شدن عرض پیك ها ، به ویژه پیك های گونه های فرار نمونه ، خواهد شد .
نوع دیگری از لوله های تزریق كه در انژكتورهای مستقیم  كاربرد دارد ، لوله تزریق  hot on-column  است . این لوله تزریق دارای حباب نیست . در قسمت فوقانی لوله ، یك  روزنه كوچك وجود دارد كه نمونه توسط سرنگ و از طریق این روزنه به درون ستون منتقل می شود . یك سوزن استاندارد با شماره 26  به راحتی درون یك ستون با قطر داخلی mm0.53 را پر می سازد . به  این صورت و بدون هیچ واسطه ای نمونه از سرنگ به ستون تزریق می گردد . لوله تزریق hot on-column ازخنك كننده ثانویه استفاده نمی كند و بنابراین در اغلب اوقات پیك های كروماتوگرام (پیك حلال و سایر اجزاء فرار نمونه)  پهن و تغییرشكل یافته خواهند شد . بیشترین حجم نمونه كه توسط لوله تزریق hot on-column قابل تزریق است ، برابر با 0.5 می باشد . امتیاز عمده لوله تزریق hot on-column در این است كه  احتمال تخریب  و یا تجزیه حرارتی نمونه را به حداقل می رساند . به ویژه اگر دمای انژكتور خیلی بالا  نباشد .
اگر انژكتور سیستم GC از نوع انژكتورهای مستقیم بوده و از یك لوله تزریق hot on-column استفاده می كند ، توصیه می شود كه یك پیش ستون بر روی سیستم نصب گردد . در نبود پیش ستون ، سوزن سرنگ در زمان تزریق با فاز ساكن درون ستون تماس پیدا نموده و باعث فاز زدایی بخشی از ستون خواهد شد . به علاوه ، پیش ستون همواره مقداری از مواد غیر فرار و نیمه فرار نمونه راجذب كرده و از انتقال آنها به درون ستون اصلی ممانعت می كند . اساسی ترین مشكلی كه انژكتورهایon - column با آن روبروهستند ، آلوده شدن ستون آنها توسط مواد غیر فرار و نیمه فرار همراه  نمونه  است .
3-6   سپتوم انژكتور :
  چرا سپتوم ؟
مرسوم ترین روش برای ورود نمونه به انژكتورهای تبخیركننده ، تزریق آن توسط یك سرنگ و از میان یك لاستیك غشایی به نام سپتوم است . هدف از انتخاب و كاربرد سپتوم ، ممانعت و جلوگیری از نشت گاز حامل و بخارات نمونه به خارج از سیستم می باشد . با نشت گاز حامل و یا بخار نمونه ، زمان های بازداری اجزاء نمونه تغییركرده و در نتایج آنالیز خطا به وجود می آید . تماس اكسیژن محیط با فاز ساكن درون ستون ( به ویژه دردمای بالا ) موجب آسیب دیدگی و اكسیداسیون فاز ساكن می شود.  جنس سپتوم انژكتور به صورتی است كه خاصیت كشسانی و انعطاف پذیری دارد و بنابراین پس از خروج سوزن سرنگ از انژكتور ، سپتوم به حالت اولیه برگشته و روزنه ایجاد شده توسط سرنگ مسدود می گردد . به این ترتیب از نفوذ اكسیژن به درون انژكتور جلوگیری می شود .
عمر مفید سپتوم محدود است . به مرور زمان ، سپتوم مستهلك شده و باید تعویض گردد . عمر مفید سپتوم به عواملی همچون نوع سوزن سرنگ تزریق ، جنس سپتوم ، تعداد دفعات تزریق و مهارت و دقت كار بستگی دارد . استفاده از یك سوزن ناصاف و پلیسه دار باعث می شودكه پس از هر تزریق،  تكه ای  از سپتوم جدا شده و یك حفره خالی كوچك  در درون  سپتوم ایجاد شود . كاربران دقیق ، سعی می كنند كه تمام تزریق را از یك نقطه معین سپتوم انجام دهند ، تا از سوراخ شدن تمام سطح آن جلوگیری نمایند . در زمان تزریق نمونه ، سوزن تزریق تنها قادر به مسدود كردن یك روزنه سپتوم است . حال چنان چه روزنه های دیگری هم درسپتوم موجود باشند ، امكان نشت گاز از میان آن وجود دارد .
3-7 تمیزكردن انژكتور :
         با تزریق هر نمونه ای ، مقداری از مواد آلاینده همراه نمونه در انژكتور بر جای خواهند ماند . انژكتور دروازه ورود به سیستم GC  می باشد و آلودگی آن ، باعث آلوده شدن سایر بخش های سیستم از قبیل لوله تزریق ، ستون و آشكارساز می گردد . به همین دلیل بعد از مدتی استفاده ، سطح داخلی  بدنه انژكتور را باید تمیزكرده و شستشو داد . پس ازتزریق نمونه و تبخیر شدن آن ، بخشی از بخار نمونه سر ریز شده و از لوله تزریق خارج می گردد . بخار خارج شده  در تماس با سطوح خنك تر انژكتور ، متراكم گردیده و باعث آلودگی سطح محفظه انژكتور می شود .
برای تمیز كردن انژكتور ،  دمای آن را تا دمای محیط كاهش داده  و پس از جدا كردن ستون ، لوله تزریق و متعلقات آنرا از انژكتور خارج نمایید . در درون آون ، یك بشر شیشه ای را در زیر انژكتور قرار دهید . حدود mlit20 از متانل را به تدریج در درون محفظه انژكتور بریزید . در زمان ریختن متانل درون انژكتور را به كمك یك برس لوله شوی   كوچك شستشو دهید . عمل  شستشوی انژكتور را با mlit10 دیگر از متانل كامل كنید . مطمئن شوید كه از تارهای برس و یا اجسام خارجی دیگر در انژكتور باقی نمانده باشد . پس از تبخیر كامل متانل ، قطعات انژكتور را نصب كرده و سیستم را در شرایط  آنالیز قرار بدهید .
اگرآلودگی انژكتور خیلی شدید باشد . ممكن است مسیرهای ورودی وخروجی انژكتور ( ورودی گاز حامل و خروجی دررو ) هم آلوده شده باشند . در صورتی كه پس از چند بار شستشو ، آلودگی انژكتور برطرف  نشود ، مسیر ورودی گازحامل را هم با متانل شستشو دهید . آلودگی مسیر ورودی گاز حامل  زمانی اتفاق می افتد كه :
1- حجم  تزریق ، زیادتر از ظرفیت انژكتور باشد .
2- غلظت موادغیر فرار وآلاینده درنمونه زیاد باشد .
3- حجم لوله تزریق انژكتوركوچك باشد.

قیمت فایل: 9,100 تومان
پس از پرداخت، لینک دانلود فایل برای شما نشان داده می شود.

پرداخت و دانلود

نظرات کاربران در مورد این کالا
تا کنون هیچ نظری درباره این کالا ثبت نگردیده است.
ارسال نظر